Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (2)
Στην ενδοσκόπηση απλώς παρατηρούμε, σε πρώτη φάση. Καταγράφουμε σιωπηλά και όσο γίνεται πιο αντικειμενικά. Όσο διαρκεί ο χρόνος της εξάσκησής μας εμείς παρακολουθούμε τον εαυτό μας χωρίς να κρίνουμε, από μια αντικειμενική οπτική γωνία. Δεν μιλάμε στον εαυτό μας σαν να είμαστε κάποιος εκφωνητής λέγοντας συνεχώς: «τώρα κάνω αυτό», «τώρα αισθάνομαι αυτό». Παρατηρούμε σιωπηλά σαν να είμαστε κάποιος άλλος. Με την εξάσκηση δημιουργείται μέσα μας ένας ουδέτερος παρατηρητής, κάτι σαν άλλος εαυτός. Ένα είδος αυτοσυνείδησης. Κινούμαστε, εργαζόμαστε, ομιλούμε, ξεκουραζόμαστε, σκεφτόμαστε, έχουμε αισθήματα, κάνουμε ότι θέλουμε όπως κάθε μέρα, αλλά ταυτόχρονα παρακολουθούμε όλη αυτή την εξωτερική και εσωτερική μας δραστηριότητα. Προσοχή όμως. Αυτή η κατάσταση δεν είναι κάτι το οποίο μας «συμβαίνει», αλλά κάτι που το προκαλούμε συνειδητά με την δύναμη της θέλησής μας. Δεν μας εξελίσσουν τα «συμβάντα», αλλά τα γεγονότα και οι καταστάσεις που προξενούμε εμείς συνειδητά και εκούσια.
Αντικείμενο της ενδοσκόπησης είναι ασφαλώς ο ίδιος μας ο εαυτός. Παρατηρούμε τις κινήσεις, τα αισθήματα και τις σκέψεις μας. Σταδιακά θα αντιληφθούμε ότι μέσα μας υπάρχουν πολλά παράλληλα επίπεδα δραστηριότητας, που έχουν εξάρτηση το ένα από το άλλο. Π.χ. ενώ περπατάμε, ταυτόχρονα σκεφτόμαστε κάτι το εντελώς άσχετο με αυτά που βλέπουμε γύρω μας. Παράλληλα όμως υπάρχει μέσα μας και ένας ολόκληρος κόσμος αισθημάτων, που προκαλούν αυτές τις σκέψεις, ή προκαλούνται από αυτές. Ονειροπολούμε και δημιουργούμε μέσα μας αισθήματα. Τα αισθήματα αυτά γίνονται οι αιτίες για νέα σειρά σκέψεων και συνειρμικών μυθοπλασιών. Όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν την έκφραση του προσώπου μας, ή το βάδισμά μας. Όταν συναντήσουμε ένα εμπόδιο το παρακάμπτουμε γιατί ένα κομμάτι του εαυτού μας κοιτάει γύρω μας το περιβάλλον και λειτουργεί μέσω των αισθήσεων.
Με την πάροδο του χρόνου θα αποκτήσουμε την ικανότητα να βλέπουμε μέσα μας πράγματα που δεν μπορούσαμε να τα διακρίνουμε έως τώρα. Κάποια αισθήματα που αποτελούν το κίνητρο των σκέψεων και των πράξεών μας ίσως δεν μας αρέσουν καθόλου, άλλα θα τα βρούμε ενθαρρυντικά. Είναι όμως θέμα χρόνου και ειλικρίνειας προς τον εαυτό μας να τα εντοπίσουμε όλα αυτά. Η ενδοσκόπηση είναι για τους περισσότερους μια απωθητική διαδικασία διότι οδηγεί τελικά στην ανακάλυψη των ψυχικών μας προβλημάτων, που δεν είναι καθόλου κολακευτικά για το άτομό μας. Με τον ίδιο τρόπο όμως θα αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε και τα ισχυρά μας σημεία. Τα πραγματικά, και όχι τα φανταστικά προτερήματα. Αυτά που ενδεχομένως διάφοροι παράγοντες μάς εμπόδισαν να εκδηλώσουμε έμπρακτα. Θα δούμε και τους τρόπους που το κοινωνικό περιβάλλον μάς "αναισθητοποιεί" και μάς "απενεργοποιεί" και αυτή η συνειδητοποίηση κυριολεκτικά θα μάς λύσει τα χέρια.
Για να μπορέσει να λειτουργήσει η ενδοσκόπηση, όπως είπαμε και προηγουμένως, πρέπει να αναπτυχθεί μέσα μας ένας αντικειμενικός παρατηρητής. Πολλοί ακούγοντας κάτι τέτοιο, θα νομίσουν ότι εννοούμε «ένας αντικειμενικός κριτής». Μια φωνή μέσα μας που θα λέει: «αυτό είναι σωστό… αυτό είναι λάθος». Δεν πρόκειται όμως για κάτι τέτοιο σε πρώτη φάση. Ο αντικειμενικός παρατηρητής είναι η αυτοσυνειδητή προσοχή μας. Είναι το να παρακολουθούμε το τι γίνεται μέσα μας, με τον ίδιο τρόπο που αντιλαμβανόμαστε αυτό που γίνεται στο περιβάλλον μας. Μπορούμε να το βιώσουμε κάνοντας μερικές δοκιμές. Ας βάλουμε το χέρι μας μπροστά μας και ας το κοιτάξουμε με πολύ προσοχή. Αυτό είναι σε κάποια απόσταση από μας. Δεν πρόκειται για κάποιο παιχνίδι της σκέψης, αλλά για μια πραγματική αίσθηση. Το χέρι μας είναι μισό μέτρο από τα μάτια μας, από το σημείο που αισθανόμαστε ότι «βρισκόμαστε» εμείς, η αίσθηση του «εγώ υπάρχω» και μπορεί προς στιγμήν να το νοιώσουμε σαν ξένο. Αυτό είναι το κλειδί. Το χέρι μας λοιπόν σε αυτή την άσκηση είναι κάτι δικό μας που το παρακολουθούμε «από έξω», αντικειμενικά. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με τις σκέψεις μας. Ας σκεφτούμε κάτι, έστω αριθμούς από το ένα έως το δέκα, παρατηρώντας τους από κάποια «άλλη θέση», παρόμοια με αυτό που κάναμε με το χέρι μας. Δεν φανταζόμαστε τον εαυτό μας κάπου μακριά να μας κοιτάζει (αν και κάτι τέτοιο ίσως να βοηθήσει τελικά), αλλά αναπαράγουμε μέσα μας την αίσθηση της «απόστασης» από την παρατηρούμενη λειτουργία. Αυτό φυσικά γίνεται και με τα αισθήματα, με τις αναμνήσεις μας, με τις σωματικές μας ανάγκες, με τα πάντα. Είναι ασφαλώς ζήτημα εξάσκησης και συνειδητών προσπαθειών, έως ότου κατορθώσουμε να αναπαράγουμε κατά βούληση την αίσθηση της απόστασης από την παρατηρούμενη εσωτερική λειτουργία, προκειμένου να την διακρίνουμε καλύτερα χωρίς να επηρεαζόμαστε από αυτήν. Η αίσθηση αυτή μας βοηθάει να αποταυτιζόμαστε από τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας και να έχουμε περισσότερη αυτοκυριαρχία και ελευθερία. Παρατηρώντας έτσι τον εαυτό μας η ενδοσκόπησή μας αποκτάει αντικειμενικότητα και περισσότερη ακρίβεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου