Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2010

ΕΠΑΡΣΗ Αρχαίοι Έλληνες και Λατίνοι

Αρχαίοι Έλληνες και Λατίνοι
Οράς τα υπερέχοντα ζώα ως κεραυνοί ο Θεός ουδέ εά φαντάζεται, τα δε σμικρά ουδέν μεν κνίζει, οράς δε, ως εκ οικήματα τα μέγιστα αεί και δένδρεα τα τοιαύτ’ αποσκήπτει τα βέλεα. Φιλέει γαρ ο Θεός τα υπερέχοντα πάντα κολούειν. Ούτω δε και στρατός πολύς υπό ολίγου διαφθείρεται [Λογίων θησαύρισμα β’ σελ. 280]
Αλαζονείας ούτις εκφεύγει δίκην
Όταν ευτυχείς, μη μέγα φρόνει
Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος επιτιμά ανθρώποισιν όσοις μη νόος άρτιος ήν (Ο κορεσμός γεννά αλαζονεία, πολλά σαν πέσουν πλούτη σ’ ανθρώπους που δεν έχουν το νου τους μετρημένο)
Οίησις ακάθαρτον φύσει εστί
Οίησις προκοπής εγκοπήν (Η έπαρση είναι εμπόδιο στην προκοπή)
Μη καυχώ τα εις αύριον, ου γαρ οίδας τι τέξεται η επιούσα
Ύβριν γαρ ου στέργουσιν ουδέ δαίμονες (Την αλαζονεία δεν την ανέχονται ούτε οι θεοί)
Ύβριν χρη σβεννύναι μάλλον ή πυρκαϊήν (Την αλαζονεία πρέπει κανείς να σβήνει, παρά την πυρκαγιά)
Πλούτος αλόγιστος προσλαβών εξουσίαν, και τους φρονείν δοκούντας ανοήτους ποιείν (Ο ανέμελος πλούτος, όταν αποκτήσει εξουσία, κάνει ανόητους και εκείνους που λογαριάζονταν φρόνιμοι)
Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα [Απάντηση που εδόθη σε υπερηφανευόμενο ότι σε αγώνες στη Ρόδο, πέτυχε μεγάλο άλμα] [Αρχαίο ρητό]
Ώδυνεν όρος και είτα μυν απέτεκεν (Εκοιλοπόνησε το βουνό και γέννησε ποντίκι) [Αρχαίο ρητό] ή [Αποστόλιος, (Παροιμίες)]
Ο καθένας στην ευτυχία του γίνεται κάπως υπερήφανος Αισχύλος
Και οι μεγάλης αξίας άνδρες, των οποίων τα μεγαλουργήματα αναγνωρίζουμε, δεν είναι ανεκτοί, όταν καυχώνται για τις πράξεις τους Αισχύλος
Τις άνδρα κομπάζοντα μη τρέσας μενεί; (Ποιος άνδρα κομπαστή θα υπομένει χωρίς να φοβηθεί;) Αισχύλος (Επτά επί Θήβαις 423)
Ο κόμπος ου κατ’ άνθρωπον φρονεί (Ο κομπαστής δεν σκέφτεται όπως ο λογικός άνθρωπος) Αισχύλος (Επτά επί Θήβαις 425)
Δεν πρέπει, θνητός σαν είναι κανείς, να’ναι περήφανος πέρ’ απ’ το μέτρο. Γιατί η υπεροψία, σαν ανθίσει, θα καρπίσει της καταστροφής τον στάχυ Αισχύλος
Δυσσεβείας μεν ύβρις τέκος (Η αλαζονεία είναι της ασέβειας γέννημα) Αισχύλος (Ευμένιδες 534)
Ως ουχ υπέρφευ θνητόν όντα χρη φρονείν. Ύβρις γαρ εξαθούσ’ εκάρπωσε στάχυν άτης, όθεν πάγκλαυστον εξαμά θέρος (Δεν πρέπει ο άνθρωπος να μεγαλοφρονεί, μια και είναι θνητός. Γιατί η περηφάνεια όταν ανθίζει, συνήθως καρπίζει σε στάχυα συμφοράς, απ’ όπου θερίζει θέρισμα γεμάτο δάκρυα) Αισχύλος (Πέρσαι 820-822)
Εφόσον είσαι θνητός, δεν πρέπει να είσαι πάρα πολύ (προκλητικά) υπερήφανος Αισχύλος
Ύβρις γαρ εξανθούσ’ εκάρπωσε στάχυν (Η αλαζονεία συνήθως όταν φτάνει στην ακμή της, τότε μεστώνει τον καρπό της) Αισχύλος (Κατζ. Αποφθ.Απάνθ.)
Οι παρά τοις ειδόσιν αλαζονευόμενοι εικότως γέλωτα οφλισκάνουσι (Όσοι κομπάζουν μπροστά σε ανθρώπους που τους γνωρίζουν είναι φυσικό να γελοιοποιούνται) Αίσωπος (Μύθοι 99)
Τα περί αυτού πάντα λέγειν και επαγγέλλεσθαι, και τα αλλότρια αυτού φάσκειν, αλλαζονείας (ίδιον εστί) (Το να λέγει κανείς διαρκώς για τον ίδιο τον εαυτό του και να δίνει υποσχέσεις και τα ξένα να τα παρουσιάζει για δικά του, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της αλαζονείας) Αριστοτέλης (Ρητορική Τέχνη Β)
Κόρος ύβριν τίκτει Αριστοτέλης
Υπό γαρ λόγων ο νους τε μετεωρίζεται, επαίρεται τ’ άνθρωπος (Από τους λόγους ξεσηκώνεται ο νους και τότε ο άνθρωπος γίνεται φαντασμένος) Αριστοφάνης (Όρνιθες 1448)
Αλαζονεία εμπόδιον σοφίας Βίας
Ο οιηματίας είναι ο εχθρός της προόδου Βίων
Ό βούλεται, τούθ’ έκαστος και οίεται Δημοσθένης (ιγ’ Ολυνθ. 33)
Ηδονή εστιν αλόγος έπαρσις (Η ηδονή είναι διέγερση που δεν στηρίζεται στη λογική) Διογένης Λαέρτιος (Ζ’ 114)
Ουδέν μικρότερον φιληδονίας και φιλοκερδείας και αλαζονείας. Ουδέν κρείσσον μεγαλοψυχίας και πραότητος και φιλανθρωπίας (Τίποτα δεν υπάρχει πιο ποταπό από τη φιληδονία, την πλεονεξία και την αλαζονεία. Τίποτα δεν υπάρχει ανώτερο από τη μεγαλοψυχία, την πραότητα και την φιλανθρωπία) Επίκτητος )(Ανθ.Στοβ. Ε 117)
Τα μεγάλα λόγια των υπερφίαλων γέννησαν μεγάλες συμφορές Ευριπίδης
Όταν ίδης προς ύψον ηρμένον τινά, λαμπρώ τε πλούτω και γένει γαυρούμενον, οφρύν τε μείζω της τύχης επηρκότα, τούτου ταχείαν νέμεσιν ευθύς προσδόκα (Όταν δεις κάποιον να περηφανεύεται πολύ και να καυχιέται για την καταγωγή και για τα πλούτη του, σύντομα να περιμένεις την τιμωρία του) Ευριπίδης (Ανθ.Στοβ. ΚΒ 5)
Την οίησιν προκοπής εγκοπήν (Η έπαρση είναι εμπόδιο της προκοπής Ηράκλειτος (13)
Ου γαρ εά φρονέειν μέγα ο Θεός άλλον ή εαυτόν Ηρόδοτος (Ιστορίαι 10)
Ο οιηματίας νομίζει ότι ο Θεός δεν έκανε κανέναν άλλο μεγαλύτερο απ’ αυτόν Ηρόδοτος
Ο Θεός αγαπά να ταπεινώνει τα υπερέχοντα Ηρόδοτος (ζ’10,5)
Δίκη δ’ υπέρ ύβριος ίσχει (Η δικαιοσύνη έχει μεγαλύτερη ισχύ από την αλαζονεία) Ησίοδος (Έργα και Ημέρες 217)
Όποιος έχει την εντύπωση πως ο γείτονάς του είναι αμαθής και πως μόνο αυτός είναι πολυμήχανος, είναι άμυαλος και βλαμμένος Θέογνις (Αποσπ. 221-223)
Αμέλει δε η αλαζονεία δόξει είναι προσποίησις τις αγαθών ουκ όντων (Η αλαζονεία είναι η προσποίηση προτερημάτων που δεν υπάρχουν) Θεόφραστος (Χαρακτήρες 23)
Χρη μη προς τας τύχας των εναντίων επαίρεσθαι (Δεν πρέπει να το παίρνετε πάνω σας για τις ατυχίες των αντιπάλων σας) Θουκυδίδης (ΣΤ’ ΙΙ)
Όσοι κομπάζουν για επιτυχίες τους και πάντα πιο πολλά επιθυμούν, χάνουν (αργότερα) την ευτυχία τους Θουκυδίδης
Το γαρ οίεσθαι μεν, μη πρήσσειν δε, αμαθίης και ατεχνίης σημείον εστί. Οίησις γαρ και μάλιστα εν ιητρική αιτίην μεν τοίσι κεχρησμένοισιν, όλεθρον δε τοίσι χρεωμένοισιν επιφέρει (Το να φαντάζεται κανείς να μην κάνει όμως έργα είναι δείγμα αμαθείας και απειρίας. Γιατί η οίηση και μάλιστα στην ιατρική έχει σαν επακόλουθο την κατηγορία σ’ αυτούς που ’χουν το ελάττωμα αυτό, και φέρνει βλάβη σ’ αυτούς που γιατρεύονται) Ιπποκράτης (Ευσχ.4)
Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού (Ουδέποτε να μεγαλοφρονείς, ούτε όμως και να καταφρονείς τον εαυτό σου) Ισοκράτης
Ευτυχών μη ίσθι υπερήφανος, απορήσας μη ταπεινού (Όταν ευτυχείς να μην είσαι υπερήφανος και όταν βρίσκεσαι σε δυσκολία να μην ταπεινώνεσαι) Κλεόβουλος (Διογ.Λαερτ. Βίοι Φιλ Ι,93)
Οίησις, ως ο των αρχαίων λόγος, εστίν εκκοπή περικοπών. Ο γαρ κατοιώμενος βελτίωσιν ουκ ανέχεται Κύριλλλος
Η ανθρώπινη ψυχή, όχι από μόνη της, αλλά χάρη σε κάποια δύναμη, πηγαίνει όλο και πιο κοντά στην αλήθεια και την καλοσύνη, κι όσο περισσότερο το καταλαβαίνουμε αυτό, τόσο ταπεινότεροι θα είμαστε Μάρκος Αυρήλιος
Αλαζονείας ούτις εκφεύγει δίκην (Δεν μπορεί κανένας να αποφύγει την τιμωρία για την αλαζονεία του) Μένανδρος (Γνωμ.μον.21)
Υπερηφανία μέγιστον ανθρώποις κακόν (Η υπεροψία είναι πολύ μεγάλο κακό για τους ανθρώπους) Μένανδρος (Γν.μον. 515)
Υπέρ σεαυτού μη φράσης εγκώμιον Μένανδρος (Γν.μον.516)
Ότ’ ευτυχής μάλιστα, μη φρόνει μέγα (Όταν ευτυχείς προ παντός, να μην υπερηφανεύεσαι) Μένανδρος ( Ισ. Α’)
Κρείσσον μείζω οιηθέντες μείονα ιδείν ή μείω ακούσαντας ισχυρότερα ευρίσκειν Ξενοφών (Κύρου Παιδεία 6,3,17)
Ευτυχών μεν μέτριος ίσθι, δυστυχών δε φρόνιμος Περίανδρος (Διογ.Λαερτ. Βίοι Φιλ. Ι,98)
Μη επαίρου επί δόξη (Μην υπερηφανεύεσαι για την δόξα) Περίανδρος (Στοβαίου Ανθολ.)
Οι υπερήφανοι ενοχλούνται από την υπερηφάνεια των άλλων Πίνδαρος
Εσθλήν περί αυτού δόξαν, έκαστος έχει Πίνδαρος
Ό δε τις εξαρθείς υπό μεγαλαυχίας, ή χρήμασιν επαιρόμενος ή τιμαίς ή και σώματος ευμορφία… καταλείπεται έρημος θεού (Όποιος υπερηφανεύεται αλαζονικά ή για τον πλούτο του ή για τα αξιώματά του ή για την ομορφιά του σώματός του, εγκαταλείπεται και από τον θεό) Πλάτων (Νόμοι δ’716α)
Αλαζονεία έξις προσποιητή, αγαθών μη υπαρχόντων Πλάτων
Δει των νέων εκπνευματούν το οίημα και τον τύφον (Πρέπει να βγάζει κανείς την έπαρση και την φαντασία από τους νέους) Πλούταρχος (Ηθικά 43Β)
Εκείνος που θαυμάζει τον εαυτό του –όχι ο θαυμαστής της αρετής- θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από τους άλλους Πλούταρχος
Οι μάλιστα κενοί και βάρος έχοντες άνθρωποι (αλλαζόνες) θράσος έχουσι και σχήμα και βάδισμα και πρόσωπον υπεροψίας και ολιγωρίας μεστόν, αρχόμενοι δε πληρούσθαι και συλλέγειν καρπόν (ώσπερ στάχυες) από των λόγων το σοβαρόν και φλοιώδες αποτίθενται (Οι πολύ πολύ κούφιοι και αλαζόνες συνήθως έχουν θρασύτητα και σχήμα και βάδισμα και πρόσωπο γεμάτο από ψωροπερηφάνεια και περιφρόνηση, όταν όμως αρχίζουν να μεστώνουν και να μαζεύουν καρπό, όπως τα στάχια, από τα λόγια αποβάλλουν – αποδιώχνουν κάθε τι σοβαρό και φλοιώδες) Πλούταρχος (Περί του ακούειν)
Μπορεί να είναι κανένας σοφός χωρίς φαντασμάρα, χωρίς οίηση Σενέκας (Επιστολαί 103)
Ει δε πεπόνθατε λυγρά δι’ υμετέρην κακότητα, μη θεοίσιν τούτων μοίραν επαμφέρετε (Τα έργα της αλαζονείας δεν διαρκούν πολύ στους ανθρώπους) Σόλωνας (Ελεγ.αποσπ. 13,16)
Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων Σοφοκλής
Ζευς μεγάλης γλώσσης κόμπους υπερεχθαίρει (Ο Ζευς μισεί υπερβολικά τις καυχησιολογίες) Σοφοκλής (Αντιγόνη 127)
Ίσθι τοι τα σκλήρ’ άγαν φρονήματα πίπτειν μάλιστα (Πρέπει να γνωρίζεις ότι τα πολύ υπεροπτικά φρονήματα συνηθέστατα ταπεινώνονται) Σοφοκλής (Αντιγόνη 473 ή 734)
Μα πρέπει ο άνθρωπος, κι αν ρίξει ανάστημα μεγάλο, να φαντάζεται πως μπορεί να πέσει και από ένα μόνο φύσημα Σοφοκλής
Μεγάλοι δε λόγοι μεγάλας πληγάς των υπεραύχων αποτείσαντες, γήρα το φρονείν εδίδαξαν (Τα μεγάλα λόγια φέρνουν μεγάλες πληγές στους μεγαλαύχους, που μόνο στα γεράματα βάζουν μυαλό) Σοφοκλής (Αντιγόνη 1356)
Μεγάλοι δε λόγοι μεγάλας πληγάς των υπεραύχων αποτίσαντες γήρα το φρονείν εδίδαξαν (Οι μεγάλοι λόγοι των υπερήφανων, αφού τιμωρήθηκαν με μεγάλα δυστυχήματα, τους δίδαξαν στο τέλος να σκέπτονται ορθά) Σοφοκλής (Αντιγόνη 1350-1353)
Όστις αυτός ή φρονείν μόνος δοκεί, ή γλώσσαν, ήν ουκ άλλος, ή ψυχήν έχειν, ούτοι διαπτυχθέντες ώφθησαν κενοί (Όποιος νομίζει πως μόνο αυτός σκέπτεται λογικά, ή πως έχει λόγο ή ψυχή, που άλλος δεν τα έχει, κενός αυτός θα ευρεθεί, όταν κοιτάξουν μέσα του) Σοφοκλής (Αντιγόνη 707-709)
Ύβρις φυτεύει τύραννον (Η αλαζονεία δημιουργεί τον τύραννο) Σοφοκλής
Ύβρις φυτεύει τύραννον. Ύβρις, ει πολλών υπερπλησθή μάταν, ά μη ’πίκαιρα μηδέ συμφέροντα, ακροτάταν εισαναβάσ’ άκραν απότομον ώρουσέν νιν εις ανάγκαν, ένθ’ ου ποδί χρησίμω χρήται (Η αλαζονεία γεννάει τον τύραννο. Η αλαζονεία, όταν άσκοπα παραγεμισθεί από πολλά άδικα κι ασύμφορα και φθάσει στην πιο ψηλή της κορυφή, έ, τότε πια απότομα θα καταπέσει στον όλεθρο, εκεί που δεν μπορεί σίγουρα να βαδίσει) Σοφοκλής (Οιδίπους Τύραννος στ.873επ.)
Ύβρις, ει πολλών υπρρπλησθή μάταν, ά μη ’πίκαιρα μηδέ συμφέροντα, ακρότατον είσ’ αναβάσ’ απότομον εξώρουσεν εις ανάγκαν (Η αλαζονεία, αν υπερπληρωθεί από ματαιότητα με άκαιρα και ανώφελα πράγματα, και στην πιο ψηλή κορφή αν ανεβεί, θα πέσει μέσα σε γκρεμό που ανοίγει η μοίρα) Σοφοκλής (Οιδίπους Τύραννος 873-877)
Υπάρχει μετριοφροσύνη που δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο μανδύας της υπερηφάνειας Στοβαίος
Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ανάρρωσε από βαριά αρρώστια, είπε: δεν έπαθα τίποτα, γιατί η αρρώστια μ’ εδίδαξε να μην είμαι οιηματίας, αφού είμαι θνητός Στοβαίος
Τους μεν κενούς ασκούς το πνεύμα διίστησι, τους δ’ ανοήτους ανθρώππυς το οίημα (Τα άδεια ασκιά ο αέρας τα φουσκώνει, τους ανόητους όμως ανθρώπους η έπαρση, η αλαζονεία) ή (Τους μεν κενούς ασκούς τους φουσκώνει ο άνεμος, τους δε ανόητους ανθρώπους η αλαζονεία) ή (Όπως οι χωρίς περιεχόμενο ασκοί φουσκώνουν με τον αέρα, έτσι και οι χωρίς πνευματική υπόσταση άνθρωποι διογκώνονται από την έπαρση, την αλαζονεία και την εσφαλμένη για τον εαυτό τους γνώμη) Σωκράτης (Κατζ. Αποφθ. Απανθ.) ή (Ανθ.Στοβ. ΚΒ,37)
Ταυτόν εσίν επ’ ευτυχία μέγα φρονείν και επί ολισθηράς οδού σταδιοδρομείν (Το να περηφανεύεσαι όταν ευτυχείς είναι το ίδιο με το να κάνεις αγώνα δρόμου σε δρόμο που γλυστρά) Σωκράτης (Ανθ.Στοβ. ΡΕ 58)
Επί σοφία μη επαίρου Χίλων
Τα μεν υψηλά ταπεινούν, τα δε ταπεινά υψούν (Ο εγωισμός ταπεινώνει, η ταπεινοφροσύνη όμως υψώνει Χίλων (Διογένης Λαέρτιος Α’)
[επεξεργασία] Πατέρες της Εκκλησίας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

IO CHE AMO SOLO TE