ΠΟΣΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΔΕΙΑΣΟΥΜΕ

ΠΟΣΟ ΝΑ ΑΔΕΙΑΣΟΥΜΕ;

Έχουμε καταλήξει έως τώρα ότι ο διαλογισμός είναι ζήτημα χειρισμού της προσοχής και της επίγνωσης γενικότερα. Παρακολουθούμε προσεκτικά ό,τι υποπίπτει στην αντίληψή μας χωρίς να απορρίπτουμε, να επιλέγουμε, ή να κρίνουμε. Αν κάτι από αυτά υπάρχει λόγος να γίνει, τότε παρακολουθούμε επίσης την διαδικασία της επιλογής ή της κρίσης μας. Δεν πιεζόμαστε να επιτύχουμε κάποιον στόχο, απλώς παρατηρούμε αυτά που συμβαίνουν μέσα μας και γύρω μας δίνοντας όλη μας την προσοχή, χωρίς ένταση όμως. Γίνεται αντιληπτό ότι αυτή η αυξημένη προσοχή είναι κάτι που μπορεί να υπάρχει ολόκληρη την ημέρα, παράλληλα με κάθε άλλη δραστηριότητα. Δεν απαιτεί ιδιαίτερο χρόνο. Απαιτεί μόνο την επιθυμία μας να το κάνουμε.

Τι συμβαίνει τώρα όταν το κάνουμε αυτό. Κατ΄ αρχήν αδειάζει ο νους μας με φυσικό τρόπο και δημιουργείται μέσα μας μια κατάσταση αυξημένης προσοχής και εσωτερικής σιωπής. Ας υποθέσουμε ότι μας ενδιαφέρει κάτι. Πιστεύουμε σε μια ιδεολογία, σε κάποια πολιτική παράταξη έστω. Χωρίς να θέλουμε να γίνουμε ωμοί, αν παρατηρήσουμε προσεκτικά το τι υπάρχει μέσα μας, θα διαπιστώσουμε ότι η προτίμησή μας αποτελείται από κάποιες εικόνες στον μυαλό μας. Την εικόνα του αρχηγού της παράταξης, την εικόνα του συμβόλου της, το πως κουνάει τα χέρια του, τον τόνο της φωνής του, κάποια δημοσιεύματα εφημερίδων, τις παιδικές μας αναμνήσεις (πιθανώς από τους γονείς μας που είχαν τις ίδιες προτιμήσεις) και από κάποιες φαντασιώσεις ότι συζητάμε με πολιτικούς αντιπάλους, ίσως σε κάποιο καφενείο και με επιχειρήματα τους κατατροπώνουμε. Όλες αυτές οι ασήμαντες εικονίτσες στο μυαλό μας έχουν κερδίσει ας πούμε την συμπάθειά μας και μας δημιουργούν μια αίσθηση ασφάλειας, ότι ανήκουμε κάπου, ότι είμαστε κάτι. Είναι όμως απλώς οι σκέψεις μας. Ερωτευτήκαμε τις σκέψεις μας! Το φαινόμενο αυτό είναι ναρκισσιστικό και δεν έχει καμία σχέση με την εξωτερική πραγματικότητα.

Τι συμβαίνει τώρα όταν διαλογιζόμαστε; Οι σκέψεις μας αποδυναμώνονται και ίσως τελικά σταματήσουν. Τι θα απογίνει η πίστη μας στον αρχηγό μας και στην παράταξή μας; Φυσιολογικά θα σβήσει και αυτή γιατί αποτελείται από σκέψεις, από νοητικές εικόνες. Αν όμως η συναισθηματική προσκόλληση στις εσωτερικές μας εικόνες είναι μεγάλη, θα σταματήσει εκεί ο διαλογισμός και δεν θα προχωρήσει σε μεγαλύτερο βάθος, γιατί θα προσκρούσει στο φράγμα των συναισθημάτων μας και των ανασφαλειών μας. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε ένα, ίσως αστείο, δίλημμα. Ή ο διαλογισμός, ή το κόμμα μας. Αν προτιμήσουμε τον διαλογισμό (και η επιλογή αυτή δεν γίνεται με την επιφανειακή μας σκέψη αλλά είναι μια πολύ βαθύτερη διαδικασία) τότε μοιραία θα χάσουμε την πολιτική μας τοποθέτηση, την αίσθηση της ασφάλειας και του αυτοπροσδιορισμού που παρέχει. Θα αδειάσουμε και θα μείνουμε γυμνοί. Το κενό αυτό είναι ο πραγματικός διαλογισμός. Είναι μια κάθαρση.

Αναφέραμε την πολιτική τοποθέτηση ως ένα παράδειγμα. Το ίδιο συμβαίνει όταν ερωτευόμαστε μια γυναίκα. Ερωτευόμαστε την νοητική μας προβολή, την ίδια μας την σκέψη γι αυτή την γυναίκα, ή οποία συνήθως είναι φαντασιώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (όσοι γνωρίζουν έστω και λίγο την ψυχολογία του Γιούνγκ θα αναγνωρίσουν την προβολή ενός αρχετύπου - συγκεκριμένα της "Άνιμα"). Και αυτός είναι ο λόγος που πολύ συχνά οι σχέσεις διαλύονται, όταν με αυτό το άτομο ζήσουμε λίγο χρόνο και δούμε την πραγματικότητα η οποία διαφέρει πολύ από τα αρχικά μας ονειροπολήματα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την θρησκευτική μας πίστη. Συνηθίζουμε να ταυτίζουμε την πίστη με τις οργανωμένες θρησκείες, γιατί αυτές παρέχουν τις απαραίτητες εικόνες και εντυπώσεις για να τις αποθηκεύσουμε στην μνήμη μας και να τις μετατρέψουμε σε νοητικές προβολές. Μια εξωθεσμική πίστη δεν μας δίνει τίποτα. Μας αφήνει μόνους μας, για να επικοινωνήσουμε με τον Θεό, χωρίς μεσολαβητές και άλλους επιτήδειους. Δεν θα μας παρέξει εξ' άλλου κάποια ενδεχόμενη αίσθηση ασφάλειας, κάποια οικονομική υποστήριξη, γνωριμίες, τα "μέσα", επαγγελματική αποκατάσταση κ.α. και όλα αυτά τα οποία βρίσκει κανείς όταν συμμετέχει σε ομάδες με μεγάλο αριθμό μελών.

Όλα αυτά ακούγονται σκληρά. Αν η ίδια λογική εφαρμοστεί στις έννοιες της πατρίδας, των εθίμων, της κοινωνίας, της οικογένειας και άλλων πολλών, στο τέλος τις θα μας απομείνει; Θα καταρρεύσουν οι πλάνες και τα τείχη και θα μας μείνει η πραγματικότητα. Ο αληθινός διαλογισμός, αργά ή γρήγορα θα συγκρουστεί με όλα αυτά. Θα τα σβήσει με μια κίνηση και θα μας αφήσει, άδειους και απογυμνωμένους, μόνους μας με την πραγματικότητα του κόσμου και του εαυτού μας.

Ο διαλογισμός δεν είναι μια τεχνική, την οποία μαθαίνουμε για να αποκτήσουμε την ικανότητα της συγκέντρωσης και της χαλάρωσης, ώστε να ανακτούμε δυνάμεις και να συνεχίζουμε ακούραστοι το έργο της εκμετάλλευσης των άλλων και της καταστροφής του εαυτού μας. Όταν αδειάσει ο νους μας, θα αδειάσει και από όλες τις εξαρτήσεις μας, τις ανόητες πίστεις μας, τις προκαταλήψεις μας και τις φιλοδοξίες μας. Δεν θα αδειάσει μόνο από το τρέχον και ίσως επιφανειακό ονειροπόλημα.

Το ερώτημα όμως που πρέπει να απευθύνουμε στον εαυτό μας είναι: Αντέχω να αδειάσω, ή προτιμάω να κρατήσω τα παιχνίδια μου;