ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΕΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ – ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Ας ξεκινήσουμε από την υπόθεση ότι κάνουμε κάποια εργασία με τον εαυτό μας. Έχουμε ορισμένα αποτελέσματα. Τι κάνουμε με αυτά; Πως τα χρησιμοποιούμε; Η προσωπική μας εξέλιξη δεν είναι κάτι το οποίο εξαντλείται στα προσωπικά μας οφέλη, στην εσωτερική γαλήνη, στο ξεκαθάρισμα των προσωπικών μας σχέσεων, στην διαύγεια της αυτογνωσίας. Υπάρχει και η αγάπη. Και μην αυταπατάστε. Αγάπη σημαίνει προσφορά. Τα άλλα είναι απλώς συναισθηματισμός. Αν δεν υπάρχει προσφορά, οποιοδήποτε είδος προσφοράς, δεν υπάρχει αγάπη. Αυτό είναι το μοναδικό κριτήριο. Εμείς συνήθως νομίζουμε ότι αγάπη σημαίνει απλώς καλά συναισθήματα απέναντι στους άλλους και επιθυμία να είμαστε μαζί τους. Ισχύει ασφαλώς και αυτό. Αλλά χωρίς την προσφορά δεν έχουμε τίποτα. Η προσφορά είναι η έμπρακτη απόδειξη της μείωσης του εγωκεντρισμού μας, ο οποίος βρίσκει χιλιάδες δικαιολογίες προκειμένου να μην βοηθήσουμε κανέναν. Δεν χρειάζεται, δεν μπορούμε, θα κάνουμε άθελά μας κακό, θα μας εξαπατήσουν, τι κάνει το κράτος και η εκκλησία ή ακόμα φανταζόμαστε ότι βοηθάμε μόνο με την παρουσία μας σε αυτόν τον κόσμο (τι αλαζονεία!).

Η θρησκεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια της φιλανθρωπίας. Στον χώρο αυτό θεωρείται δεδομένο ότι ο θρησκευόμενος πρέπει να βοηθήσει τους πάσχοντες και αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα γι αυτούς που ανήκουν εκεί με σοβαρότητα. Στον χώρο του εσωτερισμού όμως η υπόθεση αυτή δεν έχει ξεκαθαρίσει. Έχω την εντύπωση ότι οι καρδιές είναι μάλλον κλειστές και οι δικαιολογίες πολλές. Όπου η διανόηση αναπτύσσεται υπερβολικά αυτό γίνεται εις βάρος της καρδιάς. Το αποτέλεσμα είναι να θέλουμε πράγματα για τον εαυτό μας και να μην μπορούμε να διακρίνουμε την μεγάλη αλήθεια που λέει ότι: ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ. Συνεπώς εργαζόμαστε με τον εαυτό μας προς χάριν όλων. Προς χάριν και του εαυτού μας και της κοινωνίας. Αυτό σημαίνει πως την οποιαδήποτε ατομική μας κατάκτηση πρέπει να την προσφέρουμε στην κοινωνία, στους πάσχοντες και αντίστροφα, η προσφορά στους πάσχοντες είναι η εργασία επί του εαυτού μας. Είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθούμε, ίσως λόγω της παιδείας μας και των συνθηκών ζωής της κοινωνίας, την σημασία της προσφοράς. Στην ιστοσελίδα αυτή πραγματευόμαστε το θέμα του διαλογισμού. Ας μην ξεγελάμε όμως τους εαυτούς μας. Ο διαλογισμός είναι ένα τίποτα χωρίς την προσφορά. Πως θα προσεγγίσει κανείς τον Θεό έχοντας μια καρδιά ψυχρή και κλειστή. Αν γυρίσουμε την πλάτη στους πάσχοντες τότε γυρίζουμε την πλάτη στον ίδιο τον Θεό, γιατί οι πάσχοντες είναι αυτός ο ίδιος. Και ο κόσμος σήμερα είναι γεμάτος από γυρισμένες πλάτες. Ας έχουμε εμπειρίες, γνώσεις, ικανότητες, οτιδήποτε άλλο φανταζόμαστε. Όπως είπε κάποιος αν δεν έχουμε αγάπη είμαστε χαλκός ηχών και κύμβαλον αλαλάζον.

Αντιλαμβάνομαι ότι στον χώρο του εσωτερισμού η έννοια της φιλανθρωπίας δεν είναι διαδεδομένη, με κάποιες ίσως εξαιρέσεις. Οι ασχολούμενοι με αυτόν έχουν την τάση να θέλουν να μάθουν, να ζήσουν εμπειρίες, να κάνουν και λίγη επίδειξη στους φίλους τους. Θέλουν μόνο να πάρουν. Δεν θέλουν να κοπιάσουν προς όφελος του πάσχοντα, γιατί έτσι έχουν την αίσθηση ότι κάτι χάνουν από την ζωή τους για κάποιον που όπως δικαιολογούνται, φταίει ο ίδιος για την κατάστασή του και θα πρέπει να τον βοηθήσουν οι συγγενείς του και το κράτος. Όμως η περαιτέρω επιχειρηματολογία ίσως είναι άσκοπη διότι αν δεν υπάρχει το ανάλογο αισθητήριο ανεπτυγμένο μέσα μας, τότε κανένα διανοητικό επιχείρημα δεν θα μας πείσει. Όποιος αυτό το αισθητήριο το διαθέτει, γνωρίζει πολύ καλά ότι χωρίς την προσφορά προς τον πάσχοντα η πνευματικότητά μας είναι μόνο ένα όνειρο θερινής νυκτός.

Τι σημαίνει όμως προσφορά βοήθειας; Εδώ το ζήτημα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο, διότι η αγάπη και η καλή διάθεση δεν αρκούν. Πρέπει να υπάρχει και διάκριση, για να μην πω σοφία, ώστε να διακρίνουμε ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες, που σπανίως είναι αυτές που φαίνονται στην επιφάνεια, ή ακόμα αυτές που ισχυρίζεται ότι έχει ο πάσχων. Αυτός που χρειάζεται βοήθεια βρίσκεται συνήθως σε μια κατάσταση αδυναμίας να αντιληφθεί το πραγματικό του πρόβλημα. Ζητάει λοιπόν βοήθεια, αλλά απαιτεί να του δοθεί κάτι άλλο, που αυτός νομίζει ότι πρέπει να λάβει και όχι αυτό που του είναι πραγματικά αναγκαίο. Αυτό το αναγκαίο πρέπει λοιπόν να το βρούμε εμείς, διαπερνώντας τα επιφανειακά στρώματα της περίπτωσής του και του χαρακτήρα του που το καλύπτουν.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Φανταστείτε ότι ένας υγιής άνθρωπος σας ζητάει χρήματα. Ο άνθρωπος όμως αυτός δεν έχει χρήματα διότι δεν εργάζεται. Αν του δώσουμε χρήματα θα τον καλομάθουμε και θα τον μετατρέψουμε σε παράσιτο. Θα τον βοηθήσουμε λοιπόν να βρει δουλειά. Θα ψάξουμε μαζί του, θα ρωτήσουμε γνωστούς και φίλους Αυτό είναι κάτι το λογικό. Όμως υπάρχουν και άλλες διαστρωματώσεις του προβλήματος. Ο άνθρωπος αυτός γιατί δεν έχει δουλειά; Θα πρέπει να ερευνήσουμε την αιτία. Ίσως είναι κάποια κακοτυχία, ίσως χρεοκόπησε η επιχείρηση στην οποία εργαζόταν. Ίσως όμως η αιτία να είναι κάποιο πρόβλημα στην συμπεριφορά του. Ίσως δεν ήταν αρκετά συνεπής. Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται διότι πως θα υποχρεωθούμε σε γνωστούς μας και πως θα εγγυηθούμε γι αυτόν, την στιγμή που είναι ανεύθυνος; Άρα δεν μπορούμε να ψάξουμε να του βρούμε εργασία διότι θα εκτεθούμε και δεν θα υπάρξει τελικώς κανένα όφελος, διότι η ανευθυνότητά του θα συνεχιστεί και θα χάσει και την νέα του δουλειά. Εδώ θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί αυτός ο άνθρωπος είναι ανεύθυνος και πως κατορθώνει να επιβιώνει χωρίς σταθερή εργασία. Ποιος τον καλύπτει οικονομικά; Ίσως διαπιστώσουμε ότι έχει κάποιους χρηματοδότες. Κάποια εξαρτημένη από αυτόν μητέρα που δεν θέλει να χάσει την εύνοια του γιόκα της. Όσο λοιπόν υπάρχει από πίσω του αυτή η εξαρτημένη μητέρα εμείς δεν έχει κανένα νόημα να του βρούμε δουλειά, ούτε ασφαλώς και να του δώσουμε χρήματα. Ο άνθρωπος αυτός δεν έχει κανένα λόγο να σοβαρευτεί. Διότι όταν η ανευθυνότητά του επισύρει την απόλυσή του, θα τον ταΐσει η μητέρα του. Γιατί λοιπόν να αλλάξει συμπεριφορά; Αφού βολεύεται και έτσι. Σίγουρα όμως χρειάζεται βοήθεια, αλλά όχι αυτή που ζητάει και όχι αυτή που εντοπίζουμε εμείς με λίγο επιπόλαιο ψάξιμο. Το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό, δεν είναι ούτε η ανεργία, ούτε καν η συμπεριφορά του, αλλά η νοσηρή σχέση με την μητέρα του. Η αιτία λοιπόν βρίσκεται στο τέταρτο στρώμα, όχι στην επιφάνεια, και πρέπει να την ανακαλύψουμε. Αν όμως μας κατακλύσει ο συναισθηματισμός τότε θα πέσουμε στην παγίδα αυτού του ανθρώπου, θα μας καταπιεί το πρόβλημά του. Και αντί να τον βοηθήσουμε να ξεφύγει θα πέσουμε και εμείς μέσα, σαν σε μια μαύρη τρύπα, χωρίς καν να το αντιληφθούμε. Θα ψάχνουμε για δουλειά, θα γεμίζουμε άγχος για να του πληρώσουμε τους λογαριασμούς που λήγουν, αυτός θα είναι μέσα στην δυστυχία (πραγματική ή τεχνητή) και εμείς στην ουσία θα τρέχουμε από πίσω του σαν σκυλάκι. Θέλει πάρα πολύ μεγάλη διάκριση και αποταύτιση. Δεν πρέπει με τίποτα να ταυτιστούμε συναισθηματικά με αυτόν που θέλουμε να βοηθήσουμε, διότι τότε θα βουλιάξουμε και εμείς μαζί του. Συνεπώς, εφ’ όσον το πρόβλημα είναι η σχέση με την μητέρα του, θα πρέπει να μιλήσουμε αναλυτικά και στους δύο και μετά να αποσυρθούμε. Οτιδήποτε άλλο δεν είναι πραγματική βοήθεια αλλά μπαλώματα και μάλιστα επιζήμια. Θα μου πείτε πως θα πληρωθούν οι λογαριασμοί, τα χρέη κ.λ.π. Ας μην πληρωθούν. Πρώτα να σπάσει η νοσηρή σχέση και μετά όλα τα υπόλοιπα. Διαφορετικά όχι μόνο δεν βοηθάμε, αλλά κάνουμε κακό.

Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να ξοδέψουμε χρήμα, χρόνο, ενέργεια για να βοηθήσουμε. Όλα αυτά όμως πρέπει να τα διαθέτουμε με σύνεση και να μην τα δίνουμε απαραίτητα με τον τρόπο που μας τα ζητάνε, γιατί όπως είπαμε ίσως το πραγματικό πρόβλημα να είναι διαφορετικό από αυτό που παρουσιάζεται. Δεν πρέπει επίσης να μας απασχολεί το ποιος φταίει. Αν κάποιος αρρώστησε κατόπιν δικών του λαθών δεν είμαστε εμείς που θα το κρίνουμε. Την βοήθειά μας θα πρέπει να την προσφέρουμε ούτως ή αλλιώς, δεν υπάρχει λόγος να τον τιμωρήσουμε. Ας μην ψάχνουμε για δικαιολογίες προκειμένου να παραμείνουμε ασυγκίνητοι μπροστά στον ανθρώπινο πόνο. Επίσης ας μην επηρεαζόμαστε από τον ανθρώπινο πόνο, διότι τότε η δράση μας θα είναι σπασμωδική και θα πέφτουμε θύματα καταστάσεων, χωρίς να προσφέρουμε πραγματική βοήθεια. Ας μην διστάσουμε να ζητήσουμε την συμβουλή ανθρώπων που είναι εμπειρότεροι από εμάς στα ζητήματα της φιλανθρωπίας. Πρέπει όμως να τους βρούμε πρώτα. Επίσης πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας ότι δεν θέλουν να βοηθηθούν όλοι όσοι έχουν ανάγκη. Με έκπληξή μας θα διαπιστώσουμε π.χ. ότι κάποιοι ασθενείς δεν θέλουν να θεραπευτούν. Έχουν βολευτεί με την αρρώστια τους, που τους δίνει την δυνατότητα να κλαίγονται και να τραβάνε την προσοχή των άλλων. Η εμπειρία είναι αναντικατάστατος δάσκαλος, όμως τα λάθη δεν πρόκειται να αποφευχθούν, είναι ανθρώπινα και ας μην απογοητευόμαστε.

Η τάση για φιλανθρωπία είναι υπόθεση καρδιάς. Είναι αυθόρμητη, χωρίς σκέψη και χωρίς υπολογισμό. Όταν συναντήσουμε το πρόβλημα η πρώτη μας αντίδραση είναι η πρόθεση της προσφοράς, χωρίς ιδιοτέλεια και χωρίς όμως να πιέζουμε τους άλλους για να τους βοηθήσουμε με το ζόρι. Μετά όμως χρειάζεται και το μυαλό, προκειμένου να δούμε ΠΩΣ θα βοηθήσουμε.